بررسی روند شکل گیری ساختار کالبدی- فضایی شهر هترا

Authors

اکرم حسینی

استادیار گروه معماری دانشگاه فردوسی مشهد مهسا فلاح مهرجردی

دانشجوی شهرسازی دانشگاه فردوسی مشهد

abstract

هترا، شهری با حدود سه قرن حیاتِ شهریِ پویا است که به دلیل موقعیت خوب طبیعی، ارتباطی، استراتژیک و به خصوص به دلیل اعتقادات مذهبی ساکنانش به سرعت رشد و توسعه یافت. هسته ی اولیه ی شهر که احتمالاً آشوری بوده، به دلیل شرایط مساعد جغرافیایی مکان شهر، شکل گرفت و سپس با ساخت معابد برای خدایان، مرکز تجمع مردمان پیرامون خود گردید. این شهر در دوره ی سلوکی، به علت گسترش راه های تجاری رونق یافت و در دوره ی پارتیان با آشکار شدن اهمیت نظامی آن، در مقابل امپراتوری روم به شهری بزرگ در غرب قلمرو پارتی تبدیل شد. در این دوره بود که ساخت خندق و دیوارهای شهر آغاز شده و طی آن، شهر برای مدتی طولانی از حوادث دوران مصون ماند و به اوج شکوه خود رسید. هترا در این دوره، شهری نسبتاً مستقل از حکومت پارتی بود که در مواقع حملات نظامی رومی ها، با پارتیان متحد می شد. با ظهور ساسانیان در نیمه ی قرن سوم م.، دوره ی طلایی هترا نیز پایان یافت و آثار تمدن آن فروکش کرد. در این مقاله با روش تفسیری-تاریخی و با بهره گیری از شیوه ی استدلال منطقی، به سؤالات تحقیق شامل: ساختار کالبدی فضایی شهر هترا، چگونه تابع عوامل مختلف ایجاد گردیده و یا تغییر نموده است؟ و همچنین: عناصر شهری هترا، چه تغییراتی در گذر زمان داشته اند؟ پاسخ داده خواهد شد. جهت شناخت سیر تحول شهر هترا، در مرحله ی اول، به صورت جزء نگر، هر کدام از عوامل فوق، به گونه ای مجزا از سایر عوامل و در دوره های زمانی مختلف، مورد بررسی قرار گرفته و شکل پذیری ساختار شهر نسبت به آن ها مطالعه خواهد شد؛ در گام بعد، با نگاهی کل نگر، به جمع بندی یافته های به دست آمده، پرداخته خواهد شد؛ همچنین، عوامل مختلفی که از پیدایش تا فروپاشی هترا در شکل دادن به ساختار کالبدی-فضایی شهر مؤثر بوده اند؛ مورد بررسی و تحلیل قرار خواهند گرفت. از مهم ترین آن ها، می توان از عوامل طبیعی-زیست محیطی، آیینی-مذهبی، ارتباطی، اقتصادی-تجاری، نظامی-دفاعی، فرهنگی و حکومتی را نام برد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

روند شکل گیری و توسعه فضایی شهر تهران

هدف این مقاله بررسی سیر تحول تاریخی در بستر جغرافیایی محلات آن است؛ چیزی که به شکل گیری محلات فعلی تهران انجامیده است. در این مقاله نگارنده سعی نموده تهران را در هفت مرحله حساس تاریخ شکل گیری آن مطالعه کرده و محلات گذشته آن را با محلات فعلی تطابق دهد. بیشتر بحث‘ حول محور مکان جغرافیایی محلات قدیم و تجسم دیروز تهران بر پیکره امروز استوار است. به عبارت دیگر مقاله حاضر بر اساس بستر جغرافیایی محلات...

full text

روند شکل گیری و توسعه فضایی شهر تهران

هدف این مقاله بررسی سیر تحول تاریخی در بستر جغرافیایی محلات آن است؛ چیزی که به شکل گیری محلات فعلی تهران انجامیده است. در این مقاله نگارنده سعی نموده تهران را در هفت مرحله حساس تاریخ شکل گیری آن مطالعه کرده و محلات گذشته آن را با محلات فعلی تطابق دهد. بیشتر بحث‘ حول محور مکان جغرافیایی محلات قدیم و تجسم دیروز تهران بر پیکره امروز استوار است. به عبارت دیگر مقاله حاضر بر اساس بستر جغرافیایی محلات...

full text

تحلیل فضایی عوامل شکل گیری خزش شهری در شهر بابل

شهر نشینی به عنوان یک تعامل حیاتی بین انسان و محیط زیست شناخته شده که تحت تاثیرنیروهای مهم منطقه ای و جهانی قرار گرفته است. از جمله این نیروها پدیده خزش شهری و رشد افقی شهرها می باشد به طوری که عدم شکل گیری تغییر و تحولات کالبدی براساس بنیان های قاعده مند و ساختار یافته است به گونه ای که مسائل فرا روی نظامات برنامه ریزی و جریانات هدایت گر سیاسی- تصمیماتی، از انتظام ناپذیری و بی برنامگی نگرش های...

full text

نقش آبرسانی در شکل گیری ساختار کالبدی شهر شوشتر

در روند توسعه و شکل گیری شهرها عوامل مختلفی از جمله عوامل و پدیده های جغرافیایی اثر گذاشته و باعث بروز ساختار و سازمان فضایی خاصی می شوند. هرچه سازمان یابی فضایی در ارتباط با عوامل طبیعی و نیازهای ساکنان شهرها باشد پایداری شهر بیشتر خواهد شد. این پایان نامه با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی و با مورد پژوهی شهر شوشتر در صدد بررسی شکل گیری ساختار کالبدی در ارتباط با آب و آبرسانی در این شهر می باش...

15 صفحه اول

بررسی روند گسترش کالبدی- فضایی شهر کرمان با استفاده از مدل‌های آنتروپی شانون و هلدرن

    در دهه­های اخیر شهرهای ایران مانند بسیاری از شهرهای جهان سوم دچار تحولات چشمگیری شده اند، به طوریکه روند رشد شهرنشینی در پی تحولات اقتصادی، اجتماعی، موجب رشد لجام گسیخته و بی قواره شهرهای با نقش ملی و ناحیه ای گردیده که خود به دلیل فقدان سیاست های مناسب ساخت و ساز و بی برنامگی در بهره برداری از زمین شهری می باشد. شهر کرمان نیز مانند بسیاری از شهرهای کشور از این تحولات مصون نمانده است. بررسی...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
پژوهش های باستان شناسی

جلد ۶، شماره ۱۰، صفحات ۱۴۱-۱۶۰

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023